Van vet zou je niet zo snel denken dat je deze nodig hebt, maar het lichaam kan echt niet zonder de goede vorm hiervan. Net als de andere twee macro's, is ook vet een energiebron voor het lichaam. Sterker nog, dit is de macro die de meeste energie levert; namelijk 1 gram vet levert 9 calorieën energie op. Vetten zijn van de macro's het traagst met het afgeven van energie aan ons lichaam, omdat het proces om vet af te breken tot energie een moeilijker proces is dan bijvoorbeeld koolhydraten. Dit maakt het vaak moeilijker om vet te verbranden of om van overtollig vet af te komen.
Net als bij koolhydraten, heb je bij vetten verschillende soorten. Er zijn 3 verschillenden vet soorten:
- Verzadigd vet: komt voor in vlees, vis en boter
- Transvet: komt voor in snacks, gefrituurd voedsel en gebak
- Onverzadigde vetten: Komt voor in olijfolie, advocaat en noten
Verzadigd vet verhoogt het cholesterolgehalte in het bloed, vooral het ''slechte'' LDL-cholesterol, en vergroot daarmee de kans op hart- en vaatziekten.
Transvet, een onverzadigd vet met een afwijkende structuur, heeft net als verzadigd vet een ongunstig effect op het ''slechte'' LDL-cholesterolgehalte in het bloed. Daarom moet je wel erop letten dat je de hoeveelheid verzadigde zetten laag houdt. Transvetten ontstaan door bewerking van voedsel zoals frituren. Rundvlees en zuivelproducten bevatten ook transvetten, maar zijn omdat deze natuurlijk zijn niet schadelijk voor onze gezondheid.
Onverzadigd vet kan weer verder worden onderverdeeld in enkelvoudig onverzadigd vet en meervoudig onverzadigd vet. Onverzadigd vet verlaagt juist het LDL-cholesterolgehalte.
In het lichaam wordt vet gesplitst in vetzuren en glycerol. Vrijwel alle vetzuren uit eten worden verteerd door het lichaam. De vetzuren worden door de darm opgenomen in het bloed, via de lymfe afgegeven en vervoerd naar de lever; en vanuit de lever verdeeld over de andere organen en weefsels. Vetten die worden afgebroken tot vetzuren worden vooral gebruikt als brandstof voor het lichaam of het word opgeslagen als energiereserve in vetweefsel. Bepaalde vetzuren zijn betrokken bij essentiële processen in het lichaam, zoals de spierwerking, de bloedstolling, de regulatie van de bloeddruk en de afweer tegen ziekten. Ook zijn vetzuren onderdeel van het hersenweefsel en het netvlies van de oog.
Het lichaam kan de meeste vetzuren zelf maken, maar een aantal ook niet; deze worden essentiële vetzuren genoemd. Voorbeelden hiervan zijn: Linolzuur en alfalinoleenzuur. Verder zijn de vitamines A, D, E & K in vet oplosbaar; en krijg je daarom ook op deze manier binnen.
Bij boter of overige vetproducten is het belangrijk dat je altijd een vloeibare variant kiest boven een harde variant. Dus gebruik liever vloeibare bakboter uit een knijpfles dan een blok boter. Lees verder altijd de verpakking van een product. Hoe minder verzadigde vetten hoe beter. Probeer producten met palmolie te vermijden, omdat dit voor 100% uit verzadigde vetten bestaat en het verder geen enekele andere stof bevat die ons lichaam nodig heeft.
Verzadigde vetten zitten voornamelijk in dierlijke producten zoals vette vleessoorten, kaas, roomboter en melk. Ze zitten ook verborgen in koekjes, chocolade, chips, snacks en gebak. Beperk het gebruik van deze producten of vervang het zoveel mogelijk met de magere varianten en producten die onverzadigde vetten bevatten.
Onverzadigde vetten zijn goede vetten en verlagen de kans op hart- en vaatziekten. Producten met onverzadigde vetten zijn: Vette vis, zoals haring, makreel, jarbaka, pinda en noten, dieetmargarine, soja olie, olijfolie en zonnebloemolie, advocaat. Vette vis bevat ook het essentiële visvetzuur Omega 3 die heel belangrijk is voor bijvoorbeeld de hormoonbalans in het lichaam.
Wist je trouwens dat vetten de smaakmakers zijn in een product? Wanneer er dus op een product 0% vet staat, is het vet uit het product gehaald, maar zijn er andere stoffen zoals suikers of zoetstoffen toegevoegd om het product toch smaak te geven.
Vetten hebben we onder andere nodig voor:
- Een normale groei en ontwikkeling
- Energie
- Opname van bepaalde vitaminen
- Bescherming van organen
- Behoud van celmembraan
- Het versterken van smaak en stabiliteit aan voedsel
De meeste mensen denken dat vetten niet goed zijn als je gezond wilt eten of af wilt vallen. Toch is dit niet helemaal waar. Vet eten leidt niet direct tot overgewicht, alleen als je hiervan te veel binnenkrijgt. Net als de overige twee macro's zijn ook vetten belangrijk voor het lichaam om goed te kunnen functioneren. Stoppen met vet zou niet zo een goed idee zijn. Het is alleen wel belangrijk dat je goede vetten binnnekrijgt en dat de hoeveelheid niet te groot is. Hou hierbij rekening met jouw dagelijkse vetbehoefte. Vet uit eten dat je niet gelijk gebruikt als energiebron wordt makkelijk omgezet in lichaamsvet. En de opslag van vet kost nauwlijks energie.
Naast dat vet een energiebron is wordt het ook gebruikt voor de groei van het lichaam, het opnemen van bepaalde vitamines en verzorgd het ook de cellen in je lichaam. Vetzuren vormen een onderdeel van de bouwstenen van de cellen en beschermen de cellen tegen ongewenste indringers. Ook wordt het gebruikt als bescherming van je organen en tegen de kou. Verder heeft het lichaam ze nodig om je ogen, hersenen en je spieren goed te laten functioneren.
Het lichaam maakt zelf verzadigd vet aan als energiereserve of als bescherming van organen dus heeft dit in principe niet nodig uit de voeding. Voeding bevat echter altijd wel wat verzadigd vet en maakt het daarom bijna onmogelijk om géén verzadigd vet binnen te krijgen. Daarom het advies om niet meer dan 10 % van de energie die je binnen kriijgt uit verzadigd vet te bestaan. Totaal moet de voeding niet meer dan 20-35% uit vet bestaan.
1 gram vet levert 9 kcal.
Wil jij weten hoeveel vetten jij per dag nodig hebt? Klik dan hier voor jouw persoonlijke berekening.
- Wat is voeding?
BMI Calculator
Gewicht in kg:
Uw BMI is: ?
Resultaat: